MÜSLİM İBN ƏQİLİN QİYAMI

İslam // 2021 13-avqust, 20:00

Haninin ölüm xəbəri Müslüm ibn Əqilə çatdı. Müslüm ibn Əqili onunla beyət edənlərin hamısını bir yerə toplayıb, ibn Ziyadla müharibə etmək üçün evdən çıxdı. İbn Ziyada «darül-imarə» sarayına pənah apararaq onun qapılarını bağlatdırdı. Müslümin dostlarıilə ibn Ziyadın qoşunu arasında şiddətli döyüş başladı. İbn Ziyad onların «darül-imarə»də bir yerdə olanlar sarayın başına çıxıb, Müslümün köməkcilərini qorxutmaq üçün deyirdilər, Şam (indiki Suriya) qoşunu Küfəyə gəlir. Həmin gün bu minval ilə sona çatdı, gecə oldu və hava qaraldı. Müslimin köməkçiləri yavaş-yavaş aradan çıxmağa başladılar. Onlar bir-birinə deyirdilər: «Nə üçün biz fitnə odunu alovlandıraq?Yaxşısı budur ki, öz evimizdə oturaq, nə Müslümü qoşulaq, nə də ibn Ziyada. Allah-Təala özü onların işini həll edəcək». Hamı getdi. Müslüm yalnız on nəfər qalmışdı. Bu zaman Müslüm şam namazını qılmaq üçün məscidə getdi. Həmin on nəfərdə Müslümlə birlikdə getdilər. Belə bir vəziyyəti görən Müslüm qərib tək məsciddən çıxdı və Küfənin küçələrində sərgərdan halda yola düşdü. Nəhayət, o bir qadının evinin qapısı yanında dayandı. Həmin qadının adı Tövəidi. Müslüm ondan su istədi. Tövə öz oğlu Bilalın yolunu gözləyirdi. Tövə su gətirdi və Müslüm suyu içdi. Sonra Müslümo qadından sığınacaq yeri istədi. Tövə Müslümün xaişini qəbul edib, ona öz evində yer verdi.
Tövənin xain oğlu Müslüm onların evində olmasını ibn Ziyada xəbər verdi. İbn Ziyada Mühəmməd ibn Əşəsi çağırıb, Müslümi ələ keçirmək üçün onu bir dəstə döyüşçü ilə göndərdi.Onlar Tövənin evinə yaxınlaşdılar. Müslüm düşmənin atlarının ayaq səslərini eşidib döyüş paltarını geyərək öz atına mindi və onlarla döyüşməyə başladı. O, düşmənin çoxunu həlak etdi. Mühəmməd ibn Əşəsi fəryad çəkdi: «Ey Müslüm! Sənin çanın amandadır (Özünü təslim et!)». Müslüm cavab verdi: «Hiyləgər və facir xalqın amanı, aman vermək deyil». Sonra Müslüm döyüşə başladı. O, döyüş zamanı Həmran ibn Malikn yazdığı aşağıdakı şeiri oxuyurdu:

و اِن رأیت الموت شیئا نکرا             أَقسمت لا أُقتَل اِلا حُرّا
أو أخلط البارد سُخنا مُرّا             أکره أن أُخدَعُ أو أُغَرّا
اَضربکم و لا اخاف ضَرّا             کل امرئ یوما یلاقی
«And içmişəm ki, mərdcəsinə öləcəyəm. Əgər ölüm şərbətin acı və çətinliklə içsəm də azadcasına öləcəyəm. Heç kəs hiylə işlədib məni əsir edə bilməz. Həmçinin, sərin və şirin suyu acı su ilə qarışdırmaqdan xoşum gəlmir.(Yəni, müharibə meydanında şücaət və rəşadətimdən göz yumub özümü düşmənə təslim etmərəm.)»
İbn Ziyadin qoşunundakılar dedilər:«Ey Müslüm! Mühəmməd ibn Əşəs sənə yalan demir və səni aldatmır».Müslüm onların sözünə etina etmədi. Nəhayət, Müslüminbədəninə vurulan qılınc və nizələrin yarası onu taqətdən saldı. Düşmən qoşunu öz hücumunu gücləndirdi. Bir nəfər namərdcəsinə nizə ilə Müslümü arxadan vurdu. Müslüm atdan yerə yaxıldı. Onu əsir etdilər vəİbn Ziyadın sarayına apardılar. Müslüm, İbn Ziyada salam vermədi. Qaravulçulardan biri dedi: «Əmirə salam ver!» Müslüm dedi: «Vay olsun sənin halına, o mənim əmirim deyil!» İbn Ziyad dedi: «Əhəmiyyəti yoxdur, salam versən də, verməsəndə səni öldürəcəyəm». Müslüm dedi: «Məni öldürməyin böyük bir məsələ deyil. Çünki səndən də çirkin adamlar məndən yaxşı şəxsiyyətləri öldürüblər. Bundan əlavə sən insanları namərdcəsinə öldürür, dözülməz vəziyyətdə onların qulaq, burunlarını kəsir və öz batinini aşkar edirsən. Öz düşməninə qələbə çalanda onunla qəddarcasına rəftar edirsən. Həqiqətən, səndən başqa heç kəs bu çür cinayətləri törətməyə hazır deyil». İbn Ziyaddedi: «Ey fitnə törədən günahkar, öz imamının əleyhinə qiyam edib müsalmanların arasına ixtilaf salırsan?» Müslüm dedi: «Ey Ziyadın oğlu, yalan danışırsan, müsalmanlar arasında Müaviyə ilə oğlu Yezid ixtilaf saldı, sən və atan Ziyad ibn Übeyd fitnə odunu alovlandırdınız. Ümüdvaram ki, Allah-Təala şəhadəti mənə qismət edəcək və məni insanların ən napakı öldürəcək». İbn Ziyada dedi: «Ey Müslüm, böyük məqamı arzu edirsən, amma Allah-Təala onu öz əhlinə qismət edir».Müslüm dedi: «Ey Mərcanınin oğlu, o məqamın əhli kimdir?» Dedi: «Yezid ibn Müaviyə!» Müslüm kinayə ilə dedi: «Əlhəmdulillah, mən razıyam Allah-Təala özü bizimlə sizin aranızda hökm etsin». İbn Ziyada dedi: «Güman edirsən ki, sənin hakimiyyətdə payın vardır?» Müslüm dedi: «And olsun Allaha, gümanım yox, yəginim vardır».Dedi: «Ey Müslüm, mənə de görüm nə üçün bu şəhərə gəlibsən və şəhərin nəzim-intizamını bir-birinə vurubsan?» Müslüm dedi: «Mən bu şəhərə ixtilaf salmaq və fitnəkarlıq üçün gəlməmişəm. Amma camaatın inamı budur ki, siz çirkin işlərə mürtəkib olur, yaxşı işləri əvəz, xalqın razılığı olmadan onlara hökmranlıq, Allahın göstəriş verdiyi işlərə camaatı vadar edir və xalqla İran və Rum padşahları kimi rəftar edirsiniz. Məhz buna görə də biz xalqı yaxşı işlərə dəvət etmək, əyri yollardan çəkindirmək, onları Quranın və İslam Peyğəmbər (s) göstərişlərinə dəvət etmək üçün bu şəhərə gəlmişik. Bizim bu işləri görməyə ləyaqətimiz vardır».
Artıq Müslümin sözlərinə dözə bilməyən İbn Ziyad İmam Əli (ə), İmam Həsən (ə), İmam Hüseyn (ə) və Müslümə təhqiramaiz sözlər deməyə başladı. Səbri tükənmiş və bu sözləri eşitməyə taqəti olmayan Müslüm fəryad çəkib dedi: «Sən və atan bu təhqirlərə layiqsiniz. İstədiyini et, ey Allahın düşməni!»
İbn Ziyad Bəkr ibn Həmraya əmr etdi ki, Müslüm«darül-imarə»nin damına çıxarıb orada boynunu vursun. Müslüm gedə-gedə Allahı zikr edir, Allahdan bağışlanmağını istədi və Peyğəmbər (s) salavat göndərirdi. Damın üstündə dayandıqları vaxt Bəkr vəhşət burumuş halda damdan aşağı endi. İbn Ziyada dedi: «Sənə nə olub?» O dedi: «Ey əmir, Müslümi öldürən zaman qara üzlü, vəhşətli simalı bir kişi mənim qarşımda durub barmaqlarını çeynəyirdi. Mən onu görərkən indiyə qədər görmədiyim qorxu bütün vücudumu bürüdü». İbn Ziyada dedi: «Bəlkə Müslümin ölümü səni qorxuya salıbdır?» Sonra qaniçən İbn Ziyad Haninin gətirilməsini əmr etdi. Hanini öldürmək üçün İbn Ziyadın yanına gətirdilər. Bu zaman Hani deyirdi:

وامذحجاه و أين منى مذحج واعشيرتاه و أين منى عشيرتى
«Mənim tayfam haradadır? Mənim qohum-əqrabam haradadır?»
Cəllad Haniyə dedi: «Boynunu qabağa əy!» Hani dedi: «And olsun Allaha, canımın alınmasında səxavətli deyiləm və öz ölümümdə sizə kömək etməyəcəyəm. İbn Ziyadın Rüşeyd adında olan qulu qılıncını çəkib Hanini şəhid etdi».
İbn Ziyad Müslüm ibn Əqilin və Hani ibn Ürvənin şəhadət xəbərini yazıb Yezid üçün göndərdi. Bir müddətdən sonra onun məktubunun cavabı gəldi. Yezid ibn Ziyadın işlərinə görə ona təşəkkür edərək yazmışdı: «Mənə xəbər çatıbdır ki, İmam Hüseyn (ə) Məkkədən çıxaraq Küfəyə tərəf yola düşübdür. Amma sən görək mühakiməyə başlayıb intiqam alasan. Əgər şəhərdə hər kəsin müxalifətçiliyini hiss etsən, onu tutub zindana sal!»

Mənbə: Luhuf
Tərtib edən: Pərvin Kərimova