Cavab: Azərbaycan Əmək Məcəlləsinə görə iş vaxtının azaldılması yalnız bəzi kateqoriyalara aid edilir. Əsas halları belə ümumiləşdirmək olar:

1. Azaldılmış iş vaxtı (qanunla məcburi)

Bunlar işəgötürənin mütləq təmin etməli olduğu hallardır:

18 yaşına çatmamışlar – adətən həftəlik iş vaxtı 36 saatdan çox ola bilməz.

Əlilliyi olan şəxslər – tibbi rəy əsasında müəyyən edilən azaldılmış iş vaxtı.

Zərərli və ağır iş şəraiti olanlar – müvafiq dövlət normativlərində göstərilən dərəcədən artıq işlədilə bilməzlər.

Hamilə qadınlar və 3 yaşına qədər uşağı olan qadınlar – tibbi arayış və ya yazılı müraciət əsasında azaldılmış iş vaxtı və ya qısaldılmış iş günü tələb edə bilərlər.

2. Qısaldılmış iş günü (xüsusi dövrlərdə)

Bayram günlərindən əvvəlki iş günləri – qanunla 1 saat qısaldılır.

Gecə növbəsi (22:00–06:00) – adətən gündüz növbəsindən 1 saat az olur (bəzən istehsalat xüsusiyyətinə görə istisnalar mümkündür).

3. Tərəflərin razılığı ilə (əmək müqaviləsi ilə)

İşçi və işəgötürən razılaşarsa, yarımştat (0,5 stavka) və ya digər qısaldılmış iş vaxtı müəyyən edilə bilər.

Bu halda əmək haqqı işlənən saatlara uyğun hesablanır.

Qeydlər

İş vaxtının azaldılması işçinin əmək hüquqlarını məhdudlaşdırmaq üçün deyil, sağlamlıq, yaş, ailə və istehsalat şəraiti kimi səbəblərlə təmin olunur.

Hər bir xüsusi kateqoriya üzrə dəqiq saat həddi və sənədləşmə tələbi Əmək Məcəlləsinin müvafiq maddələrində göstərilib.