Hüquqi Məsələlər // 2025 13-sentyabr, 13:31

Sual: Əmək müqaviləsi olmadan işləmək hansı fəsadlara səbəb ola bilər?

Sual: Əmək müqaviləsi olmadan işləmək hansı fəsadlara səbəb ola bilər?

Cavab: Əmək müqaviləsi olmadan işləmək həm işçi, həm də işəgötürən üçün ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Azərbaycan qanunvericiliyinə görə əmək münasibətləri yalnız yazılı əmək müqaviləsi ilə rəsmiləşdirilməlidir. Əks halda aşağıdakı risklər yaranır:

İşçi üçün fəsadlar:

1. Hüquqların qorunmaması – İşçi əmək məzuniyyəti, xəstəlik vərəqəsi, analıq məzuniyyəti, bayram və istirahət günləri üzrə ödənişlərdən məhrum olur.

2. Sığortasızlıq – Sosial sığorta haqları ödənmədiyi üçün pensiya stajı hesablanmır, xəstəlik və işsizlik müavinətləri almaq mümkün olmur.

3. Əmək mübahisələrində sübut çətinliyi – Maaş verilmədikdə və ya işdən qanunsuz çıxarıldıqda, müqavilə olmadığından hüququn məhkəmədə sübut edilməsi çətinləşir.

4. Qəza və zədələnmə riski – İşdə baş verən bədbəxt hadisələr zamanı işəgötürənin məsuliyyət daşıması sübut edilmir, kompensasiya almaq çətinləşir.

5. Stabil iş zəmanətinin olmaması – İşəgötürən istənilən vaxt işçini xəbərdarlıq etmədən işdən çıxara bilər.

İşəgötürən üçün fəsadlar:

1. İnzibati məsuliyyət – Əmək müqaviləsi bağlamadan işçi çalışdırmaq qanun pozuntusu sayılır və cərimə ilə nəticələnir.

2. Maliyyə riskləri – Dövlət Sosial Müdafiə Fondu və Vergi orqanları tərəfindən yoxlama zamanı əlavə ödənişlər, sanksiyalar tətbiq edilə bilər.

3. Məhkəmə mübahisələri – İşçi sonradan əmək münasibətlərini sübut etsə, işəgötürən həm maaş, həm də digər kompensasiyaları ödəməyə məcbur ola bilər.

4. Reputasiya itkisi – Şirkət qeyri-rəsmi işçi çalışdırdığı üçün qanunsuz fəaliyyət imici qazanır, tenderlərdə və dövlət sifarişlərində iştirak imkanı məhdudlaşır.

İşçinin həm sosial təminat, həm də gələcək pensiya hüququ üçün mütləq əmək müqaviləsi ilə işləməsi vacibdir.