• Profil
HESENESKERI.AZ
  • Ana Səhifə
  • Namaz vaxtları
  • Həsən Əskəri Dərnəyi
    • İslam bir neçə dildə
    • Aksiyalarımız
  • İslama Aid Hər Şey
    • İslam
    • Quran
    • Namaz
    • Dualar
    • Hədislər
    • İslamda qadın
    • İslamda ailə
    • 14 məsumun həyatı
    • Xütbələr
    • Əhkam
  • Hüquqi Məsələlər
  • Xarıbülbül Hekayəsi
  • Kitabxana
  • Xəbərlər
  • Dünya
  • Səhiyyə
  • Siyasət
  • Mədəniyyət
Xəbərlər / Mədəniyyət // 2024 6-iyun, 09:00

Müşfiqin ölümündə məşhur qadının iştirakı: siçovulla dolu suda onu… – Tükürpərdən detallar

Bu gün Azərbaycan şairi Mikayıl Müşfiqin anadan olmasından 116 il ötür. Bir qədər əvvəl M.Müşfiqə aid olduğu iddia edilən meyit qalıqları üzərində DNT analizləri aparılıb, həmin qalıqların ona aid olmadığı təsdiqlənib.

İctimaiyyətdə maraq doğuran məsələ Müşfiqin qalıqlarının harada olmasıdır.
Mövzu ilə bağlı danışan tarixçi alim Zaur Əliyevin sözlərinə görə, 27 may 1937-ci ildə NKVD-nin təhlükəsizlik kapitanı Çinmanın tərtib etdiyi arayışda göstərilir ki, guya Mikayıl Müşfiq Qədir oğlu İsmayılzadə Müsavat gənclər təşkilatı ilə əlaqə saxlayır, əksinqilabi təşkilat qrupuna daxildir:
“Həbs olunmuş müttəhimlərin “könüllü” surətdə yazdığı izahatlar da nəzərə alınmış və müstəntiq tərəfindən hazırlanan həmin arayışa əsasən, Mikayıl Müşfiqin adına iyunun 3-də 508 nömrəli order yazılmış, 4-də isə həbs edilmişdi. İsmayılzadə Mikayıl Müşfiq Qədir oğlu Azərbaycan SSR Cinayət Məcəlləsinin 64, 70, 73-cü maddələri ilə təqsirli bilindi. Onun üzünə oxunan hökmdə yazıçı və şair dostlarının yazılı izahatlarını da göstərirlər. İzahatda yazılır:

“Mikayıl Müşfiq zahirən sovet, lakin bütün daхili quruluşu etibarı ilə qəddar əksinqilabçı ruhu ilə dolu olan əsərlər yazır. Eyni zamanda o, Müşfiq dili və şeirlərindəki kontrabanda yolu ilə gətirdiyi fikirləri etibarı ilə “proletariata sadiq şair” deyil”.
Mikayıl Müşfiq və həyat yoldaşı Dilbər Axundzadə
Tarixçi deyib ki, ölüm hökmündən öncə o, NKVD divarları arxasında ağır işgəncələrə məruz qalır:
“Sənədlərdə ona zülm edənlərdən birinin də Ayna Sultanova olduğu qeyd edilir. Bir sənəddə yazılır: “Müşfiq qaldığı kamerada ifadəyə qol çəkmək üçün aparılmağa gəlir və bütün ittihamları rədd edir. Bu zaman əsgər çöldə gözləyən həkimi içəri çağırır. Əsgər onun sol ayağından corabı çıxarır. Həkim kəlbətini yaxınlaşdırıb dırnağını tutdu. Kəlbətinin soyuq dişləri kipləndi, dırnağı isə əzab verə-verə çıxarıldı”. NKVD-də ifadə verən məhbuslar yaşından asılı olmayaraq ağır işgəncələrə davam gətirə bilmir, “günahlarını” boynuna almağa məcbur olurdular. Xüsusilə ona qarşı qəddarlığı Ayna Sultanova edirdi. Onu nəm əski ilə döyürdü, sonra isə özünün iştirakı ilə şairin əl və ayaq dırnaqları çıxardılmışdı. Daha sonra onu quyusu olan xüsusi kamerada iki gün qurşağacan içində siçovullar olan suda saxlayırlar. İki gecə yatmadıqdan sonra təkadamlıq kamerada yerə şüşə qırıntıları töküb onu ayaqyalın gəzməyə məcbur edirlər”.
Ayna Sultanova
SSRİ Ali Məhkəməsinin Səyyar Hərbi Kollegiyasının 5 yanvar 1938-ci il məhkəməsi:
“Saat 11:20 dəqiqədə başlanan məhkəmə cəmi 20 dəqiqə çəkdi. Ona verilən “Günahlarını boynuna alırsanmı” sualına “Bəli, daha bu əzablar bitsin” deyə, Müşfiq cavab verir. Saat 11:40. Qərar: “İsmayılzadə Mikayıl Müşfiq Qədir oğlu 1908-ci ildə anadan olub. “Azərnəşr”in keçmiş redaktoru və tərcüməçisi, Azərbaycanda Sovet hakimiyyətini yıxmaq məqsədi ilə fəaliyyət göstərən, silahlı üsyan hazırlayan antisovet təşkilatının üzvü olub. Hərbi kollegiya İsmayılzadə Mikayıl Müşfiq Qədir oğlunu ən ağır cəzaya – güllələnməyə məhkum edir. Hökmün icrası dərhal həyata keçirilsin”.
1938-ci il. 5 yanvardan 6 yanvara keçən gecə:
“Gecə saat 01:30 Mikayıl Müşfiq başına torba keçirilərək kameradan çıxarılır. Onu aparanlar arasında həkim, iki əsgər və bir zabit var idi. Şair dizi üstə yerə otuzdurulur. Arxadan tapançanın lüləyini onun boynuna tuşlayan zabit tətiyi çəkir. Bir güllə 29 yaşlı gənc şairin ömrünə son qoyur. Həkim yaxınlaşır və onun nəbzini yoxlayır. “Öldü” deyərək, təsdiq edir. Beləliklə, sovet terrorunun qurbanı daha bir ziyalı- Mikayıl Müşfiqin həyatına son verilir”.
Zaur Əliyev deyib ki, Mikayıl Müşfiqi əksinqilabçılıqda, xırda burjua sinfinə aid və müsavatçı olmaqda ittiham etsələr də, əsl səbəb başqa idi:
“Mikayıl Müşfiq Məmməd Rahim, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü Seyidzadə Mehdi, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri Seyfulla Şamilov və şair M.Rzaquliyevlə “Azərnəşr”in binasında olan zaman etdiyi bir hərəkət və sözə görə ölümə məhkum edilir. Mikayıl bu adamlarla “Azərnəşr”in binasında oturub söhbət edən zaman onların Stalinə şeirlər və mədhiyyələr dediklərini görüb. O, ayağa qalxaraq Stalinin heykəlinə yaxınlaşır və onun başına vuraraq “bir gün sənin də boğazına zəncir keçirib bu heykəlini ayaqlar altına atacaqlar” deyir. Bunu görən orda olan – yuxarıda adını çəkdiyim adamlar dərhal durub gedirlər və hamısı NKVD-yə tez teleqram vurular ki, bəs Mikayıl Müşfiq Stalini təhqir etdi. Hətta bu hadisənin şahidləri dindirilən zaman şair M.Rzaquluyev M.Müşfiqin Stalinə həsr etdiyi şeirin üzərində durur və Stalini təhqir etdiyini əsas gətirirdi. Məhz bu fakta görə onu həbs edirlər, Ayna Sultanova da bu sözlərə görə ona həbsxanada zülmlər edir, şairi nəm dəsmalla döyür, onun əl və ayaq dırnaqlarını çıxardır, zülmə məruz qoyur”.
Z.Əliyevin dediklərinə görə, M.Müşfiq həyatının ən son saatlarına qədər ölümünə inanmayıb:
“Həyat yoldaşı Dilbər xanım xatırlayır ki, onların həbsxanada son görüşündə Müşfiq kədərli halda ölümqabağı hisslərini gizlətməyə çalışaraq deyib: “Sən narahat olma. Əvvəl-axır, tez ya gec hər şey aydınlaşacaq. Biləcəksiniz ki, bizim heç nədə təqsirimiz olmayıb…”.
Bəzi mənbələrə inansaq onu Nargin adasında güllələyib, dənizə atırlar, bəzi mənbələr yazır ki, guya onun meyitini pulla alıb gizli adla dəfn edirlər, hətta bir-iki mənbə də yazır ki, onu Stalinka tipli binaların birində diri-diri divara hörüb öldürüblər. Doğrunu isə bir Allah və o dövrdə bu hadisənin şahidləri bilir”.


Müəllif : Zaira Akifqızı
Mənbə : Globalinfo.az 

Facebook'da Paylaş Telegram'da Paylaş Twitter'da Paylaş Whatsapp'da Paylaş
  • Aktual Və Oxşar Xəbərlər
    İslam
    İMAM ƏLİ (Ə) SƏHABƏSİ MEYSƏM TƏMMARIN HƏYATI
    İslam
    Xanım Fatimeyi-Zəhranın “Fədək” xütbəsi
    Xəbərlər
    Bu il itirdiyimiz MƏŞHURLAR
    Xəbərlər / Siyasət
    Həyatda olan Milli Qəhrəmanlarımız hazırda nə işlə
    Xəbərlər / Dünya
    XOCALI SOYQIRIMININ 29-CU İLİ İLK DƏFƏ QURBANLARI QALİB XALQ
    Dünya / Siyasət
    Seçkidə təxribat hazırlayan Qərbin şəbəkəsi necə ifşa oldu?
    İslam
    İLAHİ ƏXLAQ. İXLAS.
    Səhiyyə
    Azərbaycanlı həkimdən ŞOK ETİRAF – “vaksin” əslində vaksin
    Xəbərlər
    Qızını sevən oğlanı öldürüb basdırdı - Bakıda dəhşətli
    İslam
    İMAM MƏHDİ (Ə.F) HƏYATI HAQQINDA.MÖVLUDUNUZ MÜBARƏK..
    İslam
    AŞURA GÜNÜ GÜNORTA NƏLƏR BAŞ VERDİ?!
    İslam
    AŞURA GÜNÜ GÜNORTA NƏLƏR BAŞ VERDİ?!
    İslam
    Şaban ayının fəzilətləri və bu ayın əməlləri
    İslam
    MÜSLİM İBN ƏQİLİN KÜFƏYƏ SƏFƏRİ
    Xəbərlər / Foto / Mədəniyyət
    İlham Əliyev Bakıda Zəfər parkının açılışında xalqa müraciət
    İslam
    İSLAM TARİXİ. QABİL VƏ HABİL 1-Hissə.
    İslam
    Avqustun 4-ü böyük mərcəi-təqlid Ayətullah Sistaninin
    İslam
    Oktyabr ayının 5-i İmam Həsən Əskəri (ə) şəhadət günüdür.
    İslam
    Elşad Miriyə, İlahiyyatçı Mahir Şəkərovdan cavab gecikmədi.
    Xəbərlər
    Bu gün Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin
    Xəbərlər / Dünya
    ▪️Azərbaycanlı dünya çempionu “Karabakh is Azerbaijan”
    Xəbərlər / Siyasət
    Qiyamətə qalmayan qisas: Həbs edilən arayiklər,
    İslam
    İSLAM TARİXİ. NİCAT GƏMİSi. HƏZRƏT NUHUN (Ə) ƏHVALATI.
    İslam
    İSLAM TARİXİ. ALLAH-TƏALANIN NUH (Ə)-A BİR GƏMİ DÜZƏLTMƏSİNİ
    İslam
    İSLAM TARİXİ. NİCAT GƏMİSİ. NUH PEYĞƏMBƏRİN TƏVƏSSÜL ETDİYİ
    Xəbərlər
    Bu tarixədək Bakı Metropolitenində yeni TARİFLƏR
    Həsən Əskəri Dərnəyi / İslam
    Bu gün Muhəmməd Peyğəmbər (s.ə) və İmam Cəfər Sadiq (ə)
    Dünya / Siyasət
    İlham Əliyev ilə Vladimir Putin arasında təkbətək görüş baş
    İslam
    İLAHİ ƏXLAQ. İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (S) XÜSUSİYYƏTLƏRİ
    Xəbərlər
    “Qırmızı xətt”i keçən çörəkçilər: yediyimiz çörək niyə köp
    İslam
    HƏZRƏT ZEYNƏB (S.Ə)-IN XÜTBƏSİ
    Xəbərlər
    Helikopter bu səbəbdən qəzaya uğrayıb – RƏSMİ
    İslam
    İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT İBRAHİMİN (Ə) ƏHVALATI ( I-ci hissə)
    İslamda Ailə
    İSLAMDA AİLƏ. KİŞİ QADININ HİMAYƏÇİSİDİR.
    Xəbərlər
    Dəfn pulunu ala bilməyən insanlar nə etməlidirlər? -
    İslam
    İMAM SƏCCAD (Ə)-IN MƏDİNƏ ƏHALİSİNƏ SÖYLƏDİYİ XÜTBƏ
    İslam
    İSLAMDA ƏQAİD. 1 -Cİ FƏSİL: İMAMƏT, YAXUD CANİŞİNLİK NƏDİR?
    İslam
    KƏRBALA KARVANI KÜFƏ VƏ ŞAM ŞƏHƏRİNƏ SARI HƏRƏKƏT EDİR
    Xəbərlər / Siyasət
    Ombudsman Aparatı Xocalı soyqırımının 30-cu ildönümü ilə
    İslam
    İMAM HÜSEYN (Ə)-IN ƏBA HÜRRƏ İLƏ GÖRÜŞÜ
    Xəbərlər / Siyasət
    ▪️Ermənilər Şuşadan oğurladıqları xalçalarla sərgi keçirir:
    Xəbərlər
    Əfv sərəncamı neçə nəfərə şamil olundu? - YENİLƏNİB
    İslam
    İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT SALEHİN ƏHVALATI- (l -ci hissə)
    Hüquqi Məsələlər
    Xaricdə biznes və ya istirahət məqsədli səfərdə olarkən
    İslam
    İSLAM TARİX. HƏZRƏT SALEHİN ƏHVALATI - ( Il -ci hissə )
    İslam
    İLAHİ ƏXLAQ. TƏHARƏT,PAKLIQ VƏ NİYYƏT.
    İslam
    Aprel 29-u Bəqi qəbirsanlığının dağıdıldığı gündür.
    Xəbərlər
    Qarabağda çəkilən o məşhur fotonun hekəyasi - Əsir düşən
    Mədəniyyət
    “Arif Quliyevi dəfn etdikləri yerin adı heç bir dəftərdə
    İslam
    İMAM HÜSEYN (Ə) ŞƏHİD OLANDAN SONRA BAŞ VERƏN HADİSƏLƏR
    Xəbərlər
    “Bizi hara göndərirsən, ay mama?!..” - Bakıda qan donduran
    Səhiyyə
    Anti-peyvənd təbliğatı aparan şəxslər hüquqi məsuliyyət
    İslam
    İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT İBRAHİMİN (Ə) ƏHVALATI ( III-ci hissə)
    İslam
    Oktyabrın 7-si Allah Rəsulu Muhəmməd Peyğəmbər (s) ilə xanım

2024 6-iyun, 09:00

Tarix

Xəbərlər / Mədəniyyət

Bölmə
İslam
İMAM ƏLİ (Ə) SƏHABƏSİ MEYSƏM TƏMMARIN HƏYATI
İslam
Xanım Fatimeyi-Zəhranın “Fədək” xütbəsi
Xəbərlər
Bu il itirdiyimiz MƏŞHURLAR
Xəbərlər / Siyasət
Həyatda olan Milli Qəhrəmanlarımız hazırda nə işlə
Xəbərlər / Dünya
XOCALI SOYQIRIMININ 29-CU İLİ İLK DƏFƏ QURBANLARI QALİB XALQ
Dünya / Siyasət
Seçkidə təxribat hazırlayan Qərbin şəbəkəsi necə ifşa oldu?
İslam
İLAHİ ƏXLAQ. İXLAS.
Səhiyyə
Azərbaycanlı həkimdən ŞOK ETİRAF – “vaksin” əslində vaksin
Xəbərlər
Qızını sevən oğlanı öldürüb basdırdı - Bakıda dəhşətli
İslam
İMAM MƏHDİ (Ə.F) HƏYATI HAQQINDA.MÖVLUDUNUZ MÜBARƏK..
İslam
AŞURA GÜNÜ GÜNORTA NƏLƏR BAŞ VERDİ?!
İslam
AŞURA GÜNÜ GÜNORTA NƏLƏR BAŞ VERDİ?!
İslam
Şaban ayının fəzilətləri və bu ayın əməlləri
İslam
MÜSLİM İBN ƏQİLİN KÜFƏYƏ SƏFƏRİ
Xəbərlər / Foto / Mədəniyyət
İlham Əliyev Bakıda Zəfər parkının açılışında xalqa müraciət
İslam
İSLAM TARİXİ. QABİL VƏ HABİL 1-Hissə.
İslam
Avqustun 4-ü böyük mərcəi-təqlid Ayətullah Sistaninin
İslam
Oktyabr ayının 5-i İmam Həsən Əskəri (ə) şəhadət günüdür.
İslam
Elşad Miriyə, İlahiyyatçı Mahir Şəkərovdan cavab gecikmədi.
Xəbərlər
Bu gün Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin
Xəbərlər / Dünya
▪️Azərbaycanlı dünya çempionu “Karabakh is Azerbaijan”
Xəbərlər / Siyasət
Qiyamətə qalmayan qisas: Həbs edilən arayiklər,
İslam
İSLAM TARİXİ. NİCAT GƏMİSi. HƏZRƏT NUHUN (Ə) ƏHVALATI.
İslam
İSLAM TARİXİ. ALLAH-TƏALANIN NUH (Ə)-A BİR GƏMİ DÜZƏLTMƏSİNİ
İslam
İSLAM TARİXİ. NİCAT GƏMİSİ. NUH PEYĞƏMBƏRİN TƏVƏSSÜL ETDİYİ
Xəbərlər
Bu tarixədək Bakı Metropolitenində yeni TARİFLƏR
Həsən Əskəri Dərnəyi / İslam
Bu gün Muhəmməd Peyğəmbər (s.ə) və İmam Cəfər Sadiq (ə)
Dünya / Siyasət
İlham Əliyev ilə Vladimir Putin arasında təkbətək görüş baş
İslam
İLAHİ ƏXLAQ. İSLAM PEYĞƏMBƏRİNİN (S) XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Xəbərlər
“Qırmızı xətt”i keçən çörəkçilər: yediyimiz çörək niyə köp
İslam
HƏZRƏT ZEYNƏB (S.Ə)-IN XÜTBƏSİ
Xəbərlər
Helikopter bu səbəbdən qəzaya uğrayıb – RƏSMİ
İslam
İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT İBRAHİMİN (Ə) ƏHVALATI ( I-ci hissə)
İslamda Ailə
İSLAMDA AİLƏ. KİŞİ QADININ HİMAYƏÇİSİDİR.
Xəbərlər
Dəfn pulunu ala bilməyən insanlar nə etməlidirlər? -
İslam
İMAM SƏCCAD (Ə)-IN MƏDİNƏ ƏHALİSİNƏ SÖYLƏDİYİ XÜTBƏ
İslam
İSLAMDA ƏQAİD. 1 -Cİ FƏSİL: İMAMƏT, YAXUD CANİŞİNLİK NƏDİR?
İslam
KƏRBALA KARVANI KÜFƏ VƏ ŞAM ŞƏHƏRİNƏ SARI HƏRƏKƏT EDİR
Xəbərlər / Siyasət
Ombudsman Aparatı Xocalı soyqırımının 30-cu ildönümü ilə
İslam
İMAM HÜSEYN (Ə)-IN ƏBA HÜRRƏ İLƏ GÖRÜŞÜ
Xəbərlər / Siyasət
▪️Ermənilər Şuşadan oğurladıqları xalçalarla sərgi keçirir:
Xəbərlər
Əfv sərəncamı neçə nəfərə şamil olundu? - YENİLƏNİB
İslam
İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT SALEHİN ƏHVALATI- (l -ci hissə)
Hüquqi Məsələlər
Xaricdə biznes və ya istirahət məqsədli səfərdə olarkən
İslam
İSLAM TARİX. HƏZRƏT SALEHİN ƏHVALATI - ( Il -ci hissə )
İslam
İLAHİ ƏXLAQ. TƏHARƏT,PAKLIQ VƏ NİYYƏT.
İslam
Aprel 29-u Bəqi qəbirsanlığının dağıdıldığı gündür.
Xəbərlər
Qarabağda çəkilən o məşhur fotonun hekəyasi - Əsir düşən
Mədəniyyət
“Arif Quliyevi dəfn etdikləri yerin adı heç bir dəftərdə
İslam
İMAM HÜSEYN (Ə) ŞƏHİD OLANDAN SONRA BAŞ VERƏN HADİSƏLƏR
Xəbərlər
“Bizi hara göndərirsən, ay mama?!..” - Bakıda qan donduran
Səhiyyə
Anti-peyvənd təbliğatı aparan şəxslər hüquqi məsuliyyət
İslam
İSLAM TARİXİ. HƏZRƏT İBRAHİMİN (Ə) ƏHVALATI ( III-ci hissə)
İslam
Oktyabrın 7-si Allah Rəsulu Muhəmməd Peyğəmbər (s) ilə xanım
İnformasiya

Qonaq qrupunda olanlar istifadəçilər bu Xəbəra şərh əlavə edə bilməz.

Sosial Media Səhifələrimiz
Dərnəyimiz Haqqında
Saytımızı bəyəndinizmi ?
Tarixlə Xəbərlərə Bax
«    İyun 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30 
Top Xəbərlər
Xəbərlər
Evləri söküləcək bu şəxslərə hər m²-ə görə 4 min ...
Xəbərlər
TƏCİLİ: Bakının bu qəsəbəsi ilanların hücumuna ...
Xəbərlər
Azərbaycanda dərs ilinin başlama və bitmə tarixi ...
Xəbərlər
Prezidentdən Müstəqillik Günü ilə bağlı paylaşım ...
Xəbərlər
Ölkədən getmək hüququ məhdudlaşdırılmış borclu ...
Xəbərlər
Müdafiə Nazirliyindən əhaliyə XƏBƏRDARLIQ - ...
Xəbərlər
Qurban bayramında 4 gün ardıcıl iş olmayacaq
Həsən Əskəri Dərnəyi
Başqasına vəsiyyət edilən evdən övlada pay ...
Xəbərlər
XƏBƏRDARLIQ: Bu tarixlərdə hava kəskin PİSLƏŞİR
Xəbərlər
Azərbaycan İranla birgə hərbi təlim keçirir - ...
Xəbərlər
ETX: Vətəndaşlara "Azərpoçt"un adından saxta ...
Həsən Əskəri Dərnəyi / İslam / Əhkam / Xəbərlər
Ərəfə gününün əməlləri
Xəbərlər
Sərnişinlərin NƏZƏRİNƏ: Bu avtobuslarda xüsusi ...
Xəbərlər
Bu ay 13 gün iş olmayacaq - TARİXLƏR
Hüquqi Məsələlər
Hansı mallar dəyişdirilmir və ya qaytarılmır?
Hüquqi Məsələlər
Ailə vəziyyətinə görə hərbi xidmətə çağırışa ...
Xəbərlər
İlham Əliyev Vladimir Putini təbrik etdi
Hüquqi Məsələlər
Sosial müavinət alan insan əmək pensiyasına keçid ...
Hüquqi Məsələlər
Əlilliyi olan işçilərə əmək məzuniyyətinin ...
  • Bütün Hüquqlar Qorunur

İcazə

Qeydiyyat Parolu unutdum