İslam // 2021 14-06, 14:17

GÖZƏL ƏXLAQIN TƏRİFƏ LAYİQ GÖRÜLMƏSİ VƏ PİS ƏXLAQIN MƏZƏMMƏTİ

Məsumların (ə) əxlaq barədə söylədikləri:

"Əl-Kafi" kitabında İmam Baqirdən (ə) belə nəql edilmişdir: "Əxlaq baxı mından daha gözəl olan insan iman baxımından daha kamildir."

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Allah-taala yanında vacib əməllərdən sonra xalqın bir-biri ilə əxlaqlı davranaraq əmin-amanlıq içərisində yaşa maqdan sevimli bir əməl yoxdur."

Peyğəmbər (s) buyurub: qiyamət günü insanın heç bir əməli onun gözəl əxlaqı ilə ölçülə bilməz.

İmam Sadiqdən (ə) nəql olunmuş hədisə əsasən, İslam peyğəmbəri (s) belə buyurmuşdur: "Gözəl əxlaqa malik olan insanın savabı daim namaz və oruc halında olan şəxsin savabı kimidir."

İslam peyğəmbəri (s) buyurmuşdur: "Mənim ümmətimi hər şeydən öncə Cənnətə daxil edəcək amil evləri abad və ömürləri uzadan təqva və gözəl əxlaqdan ibarətdir."

İmam Sadiq (ə) buyurur: "Günəş buzu əritdiyi kimi gözəl əxlaq da, günah ları əridib aradan aparır."

İmam Sadiq (ə) buyurur: "Allah-taala Öz bəndəsinə (onun malik olduğu) gözəl əxlaqı müqabilində gecə-gündüz Allah yolunda cihad edən (çalışan) şəxsin savabı qədər mükafat (savab) verər."

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Gözəl əxlaq öz sahibini daim oruc tutan və namaz qılan şəxsin mərtəbəsinə çatdırar."

Rəvayətə əsasən, bir nəfər Peyğəmbərdən (s) gözəl əxlaq barədə izah istədikdə, həzrət (s) onun cavabında bu ayəni oxudu:

و خذ العفو وأمر بالغرف وأعرض عن الجاهلين..

"Sən bağışlama yolunu tut, yaxşı işlər görməyi əmr et və cahillərdən üz döndər!"²

Peyğəmbər (s) daha sonra belə buyurdu: "Gözəl əxlaq odur ki, səninlə rabitəni kəsənlərlə rabitə yaradıb, səni məhrum edənlərə bəxşiş edəsən və sənə zülm edənləri bağışlayasan."

İslam peyğəmbəri (s) buyurmuşdur: "Mən əxlaqi gözəllikləri (xislətləri) kamilləşdirmək üçün peyğəmbərliyə göndərildim."

Rəvayətə görə, bir nəfər Peyğəmbərə (s) qarşıdan yaxınlaşıb dedi: "Ey Allahın elçisi! Din nədir?" Həzrət (s) onun cavabında buyurdu: "Gözəl əxlaq!"

Həmin şəxs az sonra sağ tərəfdən Peyğəmbərə (s) yaxınlaşıb, soruşdu: "Ey Allahın elçisi! Din nədir?" Həzrət (s) buyurdu: "Gözəl əxlaq!"

Sonra sol tərəfdən Peyğəmbərə (s) yaxınlaşaraq soruşdu: "Ey Allahın el çisi! Din nədir?" Həzrət (s) yenə buyurdu: "Gözəl əxlaq!"

Həmin şəxs növbəti dəfə arxa tərəfdən Peyğəmbərə (s) yaxınlaşaraq so ruşdu: "Ey Allahın elçisi! Din nədir?" Həzrət Peyğəmbər (s) bu dəfə ona tərəf dönüb, buyurdu: "Başa düşmürsən? Din odur ki, (əsassız yerə və ifrat had dində) qəzəblənməyəsən!"

İslam peyğəmbərindən (s) "bədbəxtlik nədir?" deyə sual edildikdə, buyur du: "Pis əxlaq bədbəxtlikdir.

Bir rəvayətə görə, həzrət Peyğəmbərdən (s) "hansı əməl daha üstündür?" deyə sual edildikdə, belə buyurdu: "Gözəl əxlaq."

Digər rəvayətə görə, həzrət (s) buyurmuşdur: "Sirkə balı zay etdiyi kimi pis əxlaq da, yaxşı əməlləri məhv edir."

İslam peyğəmbəri (s) buyurur: "Allah-taala pis əxlaqa malik olan bəndə nin tövbəsini qəbul etməkdən imtina edir." Soruşdular: "Nə üçün belə olur?" Həzrət (s) buyurdu: "(Çünki) əxlaqı pis olan insan bir günahdan tövbə etdiyi zaman digər bir günaha düşür."

İmam Sadiq (ə) buyurmuşdur: "Sirkə balı zay etdiyi kimi pis əxlaq da, imanı məhv edir."

İmam Sadiq (ə) digər hədisdə buyurur: "Əxlaqı pis olan şəxsin canı əzabda olar."

Ariflərdən biri deyir: "Pis əxlaq yaxşı əməllərin çoxluğunun bir fayda ver məyəcəyi halda günah, gözəl əxlaq isə günahlar çoxluğunun (insana) bir ziyan yetirə bilməyəcəyi halda isə gözəldir."

Allah-taala buyurur:

و و لقد كان لكم في رسول الله أسوة حسنة.»

"Həqiqətən, sizin üçün Allahın Rəsulunda gözəl örnək vardır!"